ماجراي پيچيده كمبود داروی این روزهای کشور و آشفته بازار ايجاد شده در صنعت دارويي حكايت ديگري دارد، تحريم بانک مرکزی ايران و مشکل تجار در انتقال و جابه جایی ارز از سويي  و هزینه‌های ناشی از اجرای قانون هدفمند‌ سازی یارانه‌ها از سوی دیگر منجر شده تا انتقال دارو‌های خارجی و تجهیزات پزشکی به کشور کاهش و در مقابل هزینه‌های درمانی به شدت روند افزایشی به خود گیرد.

800میلیارد تومان هزینه هدفمندی یارانه‌ها

در همین رابطه معاون پارلمانی وزیر بهداشت، عدم تامین ردیف اعتبارات کمک به بیماران صعب العلاج و اعتبارات جاری این وزاتخانه را مورد انتقاد قرار داده و با بیان این مهم که هدفمندی یارانه‌ها و گران شدن برق،آب و گاز ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه اضافه روی دست وزارت بهداشت گذاشته است، می گوید: هنوز محل جبران این هزینه اضافی مشخص نیست، ضمن اینکه تورم بی‌سابقه قیمت دارو و تجهیزات پزشکی نیز مزید بر این مشکلات است.

هر چند که بر اساس اظهارات رمضان محسن پور، تمام تلاش وزارت بهداشت این است که مشکلات اقتصادی فشار بیشتری بر مردم تحمیل نکند، اما کمبود داروهای وارداتی موجی از نگرانی در بین بیماران از جمله بیماران خاص و صعب العلاج ایجاد کرده است.

البته کمبود ایجاد شده در بازار فقط به داروهای خارجی محدود نمی‌شود و داروهای تولید داخلی  نیز به دلیل ضریب وابستگی تامین مواد اولیه به واردات با مشکلات گشایش ال سی و انتقال ارز دست و پنجه نرم می‌کنند. به طوری که برخی منابع خبری، از اتمام ذخایر دارویی طی دو ماه آینده خبر می‌دهند.

داروخانه‌ها خالی از دارو و خیابان‌ها پر از پورشه

در این بین در حالیکه رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و بسیاری از نمایندگان مجلس نیز نسبت به کاهش شدید ذخایر دارویی هشدار داده بودند اما وزارت بهداشت همچنان مصرانه بر عدم وجود مشکل کمبودهای دارویی اصرار داشت تا اینکه چندی پیش وزیر بهداشت با توجه به وضعیت موجود زبان به گلایه گشود و  از عدم اختصاص ارز مرجع به دارو و تجهیزات پزشکی خبر داد و عنوان کرد بانک مرکزی تنها 600میلیون ارز از 2500 میلیون دلار ارز دارویی را به وزارت بهداشت اختصاص داده است و علیرغم اینکه ذخایر دارویی خوبی تعبیه شده است اما این ذخایر به تدریج مصرف شده است.

مرضیه وحیدی دستجردی، اظهار داشت: ما به دنبال ارزی بودیم که گفته می شود از بهمن ماه به واردات دارو اختصاص داده شده اما زمانی که آن را دریافت کردیم آنقدر ناچیز بود که حتی ارزش توجه را نیز نداشت.

اما در حالی که هر روز جای خالی داروها در طبقات داروخانه ها نمایان تر می شود، خودروی پورشه 911 که به تعداد محدودی برای سال جاری تولید شده به ایران وارد می شود. هرچند شرکت پورشه گمان می کرد تنها 40 دستگاه از این خودرو را در سال جاری به ایران بفروشد اما تا کنون قرارداد فروش هزار و 400 دستگاه پورشه به ایران نهایی شده است. از سوی دیگر برخی شرکت ها در ایران نیز توانسته اند با وجود تحریم ها 750 دستگاه خودروی لوکس را با دلار هزار و 226 تومانی وارد کنند.

مسوولان پاسخگو نیستند

در همین رابطه رئیس انجمن بیهوشی ایران با اذعان به این مطلب که  داروهای بیهوشی  در کشور کمیاب شده‌اند و مجبور شده‌ایم از داروهای نسل قبل استفاده کنیم، گفته است: نگران سلامت بیماران نیازمند عمل جراحی هستیم اما متأسفانه مسئولان در این زمینه پاسخگو نیستند.

محمدمهدی قیامت در ادامه می افزاید: داروهای بیهوشی که در دو دهه گذشته به دلیل کیفیت پایین از فهرست دارویی حذف شده بود هم اکنون به دلیل کمیاب شدن داروها وارد بازار شده است.

او ادامه داد: داروی بیهوشی یک بحث استراتژیک است و وقتی دچار کمبود شود عوارض شدیدی متوجه بیماران می‌شود و وضعیت را به گونه‌ای کرده است که نه تنها نگران کیفیت خدمات هستیم بلکه نگران جان بیماران شده‌ایم.

بی شک استفاده ار نام داروهای که  از رده خارج شده مضرات بسیاری را به همراه خواهد داشت چنانچه بر اساس اظهارات این پزشک متخصص در این زمینه ، عوارض کبدی، تاخیر در شل شدن عضلات از جمله مشکلات استفاده از این داروهاست.

همانطور که رئیس انجمن بیهوشی ایران بدان اشاره داشته است عمل‌های جراحی متوقف نمی‌شوند اما شاهد استفاده از داروهایی هستیم که در گذشته استفاده می‌شدند و داروهای جدید بیهوشی کمیاب شده است البته این مشکل  محدود به مراکز درمان دولتی نیست چرا بخش دولتی  نیز هم اکنون  با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند.

خطر معلولیت به دلیل کمبود دارو

همچنین مدیر عامل کانون هموفیلی ایران می‌گوید: میزان بالای دارو در کشور های اروپایی و امریکایی برای بیماران هموفیلی به شکلی است که آنها قبل از هر خونریزی دارو مصرف می کنند و عملا پیشگیری می کنند، اما در کشور ما استفاده از دارو پس از خونریزی است و این خونریزی‌ها با افزایش سن منجر به معلولیت می‌شود و این بدان معناست که ما عملا به دلیل کمبود دارو نمی‌توانیم جلوی معلولیت ها را بگیریم.

ذخایر دارویی فقط برای دو ماه

اما گزارش میدانی خبرنگار آی‌پسند حاکی از آن است که عرضه بسیاری از داروهای مورد نیاز کاهش یافته و بعضا به صورت سهمیه‌ای صورت می‌گیرد.

یکی از پزشکان دارو ساز که نخواست نامش فاش شود در گفت‌وگو با «آی‌پسند» با بیان این مطلب که کمبود دارو در کشور کاملا محسوس است و همه گروه‌های دارویی را در بر می‌گیرد ، ادامه داد: برخی از دارو در بازار نایاب شده و برخی دیگر به صورت سهمیه‌ای عرضه می‌شود.

این پزشک دارو ساز در ادامه سخنان خود بحران دارو در کشور را جدی خواند و گفت: در حال حاضر بسیاری از انبارهای دارویی خالی شده است و از ذخایر کمی برخورداریم به طوری که بر اساس اظهارات برخی از فعالان در این بخش ذخایر دارویی تنها جوابگوی نیاز کشور طی دو ماه آینده  خواهد بود.

او در ادامه سخنان خود اظهار داشت : البته کمبود دارو تنها به داروهایی خارجی محدود نمی‌شود چرا که در حال حاضر بسیاری از دارویی هایی که تولید آن در داخل کشور صورت می گیرد با مشکل مواجه شده ، به عنوان نمونه توزیع سرم که یک محصول داخلی بوده ، در کشور به شدت کاهش یافته است.

او با بیان این نکته که کمبود دارو در همه جای کشور یکسان نیست و شهر به شهر درصد آن متفاوت است، گفت: البته باید توجه داشت که برخی از دارو‌ها جنبه حیاتی دارند و کمبود یا عدم عرضه آن بیماران را به شدت با مشکل مواجه می کنند که برای رفع این مشکل باید مسئولان چاره‌ای بیندیشند.

این پزشک دارو ساز افزایش قیمت دارو را نیز مورد توجه قرار داد و گفت : در برخی از دارو قیمت بیش از دو برابر افزایش یافته است.

بن بست مبادلات بانکی بین المللی

کمبود اقلام دارویی در کشور در شرایطی سلامت بیماران در کشور به خصوص بیماران مبتلا به بیماری های خاص را تحت شعاع قرار داده است و منجر به فوت تعدادی از بیماران شده است که بن بست مبادلات بانکی بین المللی واردات دارو را دچار مشکلات اساسی کرده است.

علی زینی یکی دیگر از فعالان این بخش، مشکلات ارزی و انتقال آن را مهم ترین مشکل بازار دارو دانست و افزود : بی شک اگر این مشکلات رفع شود بازار دارو به روال گذشته باز خواهد گشت.

او با بیان این نکته که بازار ایران برای تولید کنندگان دارو از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است بر همین اساس به هیچ وجه دوست ندارند که چنین بازاری را از دست بدهند، گفت : مشکلی در عدم عرضه دارو از سوی تولید کنندگان خاری وجود ندارد دلیل مشکلات فعلی سیاست‌های داخلی کشور است.

این فعال بازار در ادامه سخنان خود با بیان این مطلب که در حال حاضر خط تولید برخی از دارو‌ها در کشور متوقف یا به نصف کاهش یافته است، در رابطه با کمبود داروهای داخلی اینگونه سخن گفت: دلیل کمبود تولیدات داخلی کاهش واردات مواد اولیه است چرا که در برخی از از داروهای داخلی ضریب وابستگی بعضا به صد درصد هم می‌رسد.

بر اساس اظهارات او ، دلیل کمبود سرم در داروخانه‌ها به دلیل محدودیت ایجاد شده در واردات ظرف پلاستیکی آن است.

به گفته او ، بخش اعظمی از داروهای موجود در سطح بازار تحت لیسانس آمریکا ، فرانسه ، آلمان و بعضا اتریش است که از کیفیت مطلوب آنها حکایت می‌کند.

زینی ضمن هشدار به کمبود برخی از دارو‌ها در سطح بازار ، گفت در حال حاضر بیماران سرطانی ، دیابتی و مغز و استخوان در تامین دارو‌های خود با مشکل مواجه شده اند.